Alles wat je moet weten over de vijfde ziekte
De vijfde ziekte is een relatief onschuldige infectieziekte die vooral voorkomt bij kinderen. Ze wordt veroorzaakt door het Parvo B19-virus en staat ook bekend als erythema infectiosum. Hoewel de ziekte vaak mild verloopt, is het belangrijk om de symptomen, behandeling en mogelijke risico’s te kennen, zeker als je zwanger bent.
Wat is de vijfde ziekte?
De vijfde ziekte is een kinderziekte die vooral voorkomt bij kinderen tussen 4 en 10 jaar. De ziekte wordt veroorzaakt door een virus en manifesteert zich vooral in de late winter en vroege lente. Zodra een kind de vijfde ziekte heeft doorgemaakt, is het levenslang beschermd tegen herinfectie.
De ziekte maakt deel uit van de groep vlekjesziekten, waartoe ook mazelen, rode hond, roodvonk en de zesde ziekte behoren. “Ziekte nummer vier” bestaat niet meer, omdat deze later een variant van rode hond bleek te zijn.
Hoewel de meeste kinderen er niet erg ziek van worden, kunnen kinderen met sikkelcelanemie of andere afwijkingen in rode bloedcellen ernstig ziek worden door dit virus.
Symptomen van de vijfde ziekte
De symptomen van de vijfde ziekte kunnen variëren, maar veelvoorkomende klachten zijn:
-
Rode wangen: De wangen kunnen vuurrood worden, wat een kenmerkend symptoom is.
-
Rode vlekjes: De huiduitslag begint vaak in het gezicht en verspreidt zich naar de romp, armen, benen en billen. De vlekjes kunnen samen smelten tot grotere vlekken.
-
Lichte koorts en jeuk: Soms kan er ook wat koorts optreden.
-
Symmetrische uitslag: Op de ledematen kan een kantachtige uitslag verschijnen.
Na ongeveer 10 dagen verdwijnen de vlekjes, maar deze kunnen tijdelijk terugkomen door factoren zoals kou, warmte, inspanning of stress.
Besmetting
De vijfde ziekte wordt verspreid via druppeltjes in de lucht bij hoesten, niezen of praten. Het virus is besmettelijk in de week voordat de huiduitslag zichtbaar wordt. Zodra de vlekjes te zien zijn, is de ziekte niet langer besmettelijk.
Omdat intensief contact vaak nodig is voor besmetting, wordt de ziekte voornamelijk verspreid op scholen en kinderopvang.
Behandeling van de vijfde ziekte
De vijfde ziekte geneest vanzelf en er is geen specifieke medicatie nodig. Bij klachten zoals koorts of gewrichtspijn kan paracetamol verlichting bieden. Voor jeuk kan mentholpoeder worden gebruikt.
Hoewel de ziekte meestal mild verloopt, is het belangrijk om een arts te raadplegen als:
-
Je kind hoge koorts krijgt
-
Je kind lusteloos wordt
-
Je twijfelt over de symptomen
De vijfde ziekte en zwangerschap
Voor zwangere vrouwen kan de vijfde ziekte risico’s met zich meebrengen, vooral in de eerste helft van de zwangerschap. Het virus kan bloedarmoede veroorzaken bij de ongeboren baby, wat in zeldzame gevallen kan leiden tot een miskraam of stilgeboorte. De kans dat de baby niets overhoudt aan de infectie is gelukkig meer dan 90%.
Als je zwanger bent en vermoedt dat je de vijfde ziekte hebt opgelopen, neem dan direct contact op met je huisarts. Deze kan bloedonderzoek laten uitvoeren en je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor verdere monitoring.
Vijfde ziekte bij volwassenen
Volwassenen die besmet raken met het Parvo B19-virus ervaren vaak heftigere symptomen dan kinderen. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Gewrichtspijn en stijfheid, vooral in de handen, kniën, polsen en voeten
- Soms rode vlekken op het gezicht en lichaam
Gewrichtsklachten duren meestal twee weken, maar kunnen langer aanhouden.
Preventie
Hoewel er geen vaccin bestaat tegen de vijfde ziekte, zijn er eenvoudige maatregelen die je kunt nemen om besmetting te voorkomen:
-
Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze na gebruik meteen weg.
-
Hoest en nies in je elleboog.
-
Was regelmatig je handen, vooral na hoesten, niezen of het snuiten van je neus.
-
Houd pasgeboren baby’s uit de buurt van mensen die hoesten of niezen.
-
Maak speelgoed van jonge kinderen regelmatig schoon met een sopje.
Conclusie
De vijfde ziekte is een onschuldige vlekjesziekte die vaak voorkomt bij kinderen en meestal zonder complicaties verloopt. Toch is het belangrijk om extra alert te zijn als je zwanger bent of als je kind onderliggende gezondheidsproblemen heeft. Door goede hygiëne te hanteren kun je de kans op besmetting verkleinen. Bij twijfel of zorgen is het altijd verstandig om contact op te nemen met een